जर तुम्ही ब्लॉग लिहीत असाल किंवा नविन ब्लॉग सुरु करत असाल, तर कीवर्ड (keyword) म्हणजे काय हे समजून घेणे खूप गरजेचे आहे. कीवर्ड हे ब्लॉगिंगमधील एक महत्त्वाचे तत्त्व आहे. ते वापरल्यामुळे लोक तुमचा ब्लॉग गूगलसारख्या सर्च इंजिनवर शोधू शकतात.
योग्य कीवर्ड वापरल्यास तुमचा ब्लॉग योग्य वाचकांपर्यंत पोहोचतो. या लेखात आपण कीवर्ड म्हणजे काय, त्याचे प्रकार, उपयोग आणि शोधण्याचे सोपे मार्ग पाहणार आहोत.
कीवर्ड म्हणजे काय?
कीवर्ड म्हणजे एखाद्या व्यक्तीने सर्च इंजिनवर टाकलेले शब्द किंवा वाक्य. हे शब्द त्या व्यक्तीला काही माहिती शोधायची आहे ते दाखवतात. ब्लॉग लिहिताना, कीवर्ड म्हणजे तुमच्या लेखाचा मुख्य विषय असतो.
उदाहरण: जर तुम्ही “चॉकलेट केक रेसिपी” यावर ब्लॉग लिहीत असाल, तर तुमचा कीवर्ड असेल “चॉकलेट केक रेसिपी”. हेच लोक सर्च करत असतात जेव्हा त्यांना चॉकलेट केक कसा बनवायचा हे जाणून घ्यायचं असतं.
ब्लॉगिंगमध्ये कीवर्ड का महत्त्वाचे आहेत?
कीवर्ड वापरण्याचे दोन मोठे फायदे आहेत. एक म्हणजे, लोक तुमचा ब्लॉग सहज शोधू शकतात. जर तुमच्या ब्लॉगमध्ये योग्य कीवर्ड असतील, तर गूगल तुमचा ब्लॉग सर्च रिझल्टमध्ये दाखवतो. यामुळे तुमच्या ब्लॉगवर जास्त वाचक येतात.
दुसरे म्हणजे, सर्च इंजिनला तुमचा ब्लॉग नेमका कुठल्या विषयावर आहे हे समजते. गूगलसारखी सर्च इंजिने तुमचा लेख वाचून त्याची तुलना लोकांच्या सर्चशी करतात. त्यामुळे योग्य कीवर्ड वापरल्यास तुमचा ब्लॉग जास्त लोकांपर्यंत पोहोचतो.
कीवर्डचे प्रकार
ब्लॉगिंगमध्ये वेगवेगळ्या प्रकारचे कीवर्ड वापरले जातात. प्रत्येक प्रकाराचा वापर वेगळ्या पद्धतीने होतो आणि त्याचा उद्देशही वेगळा असतो. खाली तीन मुख्य प्रकार दिले आहेत:
1. शॉर्ट-टेल कीवर्ड (Short-tail Keywords)
शॉर्ट-टेल कीवर्ड हे १ ते २ शब्दांचे असतात. उदा. “केक”, “डायट”, “फिटनेस”, “फोन”. हे कीवर्ड खूप लोक सर्च करतात म्हणून त्यांचं सर्च व्हॉल्युम जास्त असतं. पण एकाच वेळी खूप ब्लॉग आणि वेबसाईट्स हेच कीवर्ड वापरत असल्याने स्पर्धा खूप असते.
हे कीवर्ड वापरल्यास तुमचा ब्लॉग खूप लोकांपर्यंत जाऊ शकतो, पण त्यातून योग्य वाचक मिळतीलच असं नाही. कारण हे शब्द खूप सामान्य असतात आणि त्यामागे नेमकं काय शोधायचं आहे ते स्पष्ट होत नाही. म्हणून हे कीवर्ड वापरताना इतर प्रकारांबरोबर वापरणं चांगलं.
2. लाँग-टेल कीवर्ड (Long-tail Keywords)
लाँग-टेल कीवर्ड हे ३ किंवा त्याहून जास्त शब्दांचे असतात. उदा. “घरबसल्या वजन कमी करण्याचे उपाय”, “शाकाहारी चॉकलेट केक कसा बनवावा”. हे कीवर्ड जास्त स्पष्ट आणि विशिष्ट असतात. त्यामुळे सर्च करणाऱ्या व्यक्तीचा हेतू (intention) समजतो.
या कीवर्डना सर्च करणाऱ्यांची संख्या थोडी कमी असते, पण हे वाचक खरे आणि लक्ष देणारे असतात. कारण ते नेमकीच माहिती शोधत असतात. ब्लॉग नवीन असेल किंवा तुम्ही ट्रॅफिक वाढवू इच्छित असाल, तर लाँग-टेल कीवर्ड खूप उपयोगी पडतात.
3. LSI कीवर्ड (Related किंवा Semantic Keywords)
LSI (Latent Semantic Indexing) कीवर्ड म्हणजे तुमच्या मुख्य कीवर्डशी संबंधित शब्द किंवा वाक्ये. उदाहरणार्थ, जर तुमचा कीवर्ड “स्मार्टफोन” असेल, तर LSI कीवर्ड असू शकतात “मोबाईल कॅमेरा”, “अँड्रॉइड फोन”, “बॅटरी बॅकअप”. हे शब्द थेट कीवर्ड नसले तरी त्याच विषयाशी संबंधित असतात.
LSI कीवर्ड वापरल्यास सर्च इंजिनला तुमच्या लेखाचा विषय समजायला मदत होते. हे शब्द तुमचं लिखाण नैसर्गिक वाटायला मदत करतात. हे वाचकांनाही वेगवेगळी उपयुक्त माहिती देतात आणि लेख एकाच कीवर्डवर अडकत नाही.
ब्लॉगसाठी कीवर्ड कसे शोधायचे?
कीवर्ड शोधण्यासाठी अनेक सोपे मार्ग आहेत:
मोफत टूल्स:
- गूगल सर्च – काहीतरी टाइप करा आणि खाली सुचवलेले शब्द वाचा.
- Ubersuggest – कीवर्ड आयडिया, सर्च व्हॉल्युम, स्पर्धा याची माहिती देते.
- AnswerThePublic – लोक कोणते प्रश्न विचारतात ते दाखवते.
- Google Trends – कोणते कीवर्ड सध्या लोकप्रिय आहेत ते दाखवते.
टूल्सशिवाय:
- विचार करा की लोक कोणत्या शब्दांनी शोध करत असतील.
- मित्रांना किंवा वाचकांना विचारा की त्यांना कोणत्या विषयावर माहिती हवी आहे.
- इतर ब्लॉग पाहा आणि त्यांनी कोणते कीवर्ड वापरले आहेत ते पाहा.
तुम्ही सोशल मिडिया, Reddit, Quora अशा फोरमवरही पाहू शकता की लोक कोणते प्रश्न विचारत आहेत. त्यावरून तुम्हाला चांगले कीवर्ड सुचू शकतात.
सुरुवात मोठ्या विषयाने करा आणि मग त्याचे छोटे भाग करा. उदा. “फिटनेस” हा मोठा विषय असेल, तर त्याचा छोटा भाग म्हणजे “बिगिनर्ससाठी घरबसल्या वर्कआउट”. अशा लाँग-टेल कीवर्डमुळे तुमचा ब्लॉग अधिक योग्य वाचकांपर्यंत पोहोचतो.
ब्लॉग लिहिताना कीवर्ड योग्य ठिकाणी वापरणे गरजेचे असते. शीर्षक (title), उपशीर्षक (headings), पहिल्या परिच्छेदात, URL मध्ये, इमेज alt text मध्ये आणि meta description मध्ये कीवर्ड वापरावा. पण कीवर्ड मुद्दामच भरून टाकू नका. तो नैसर्गिकरित्या येतोय का ते पाहा.
जर तुम्ही एकाच कीवर्डचा खूप वेळा वापर केला, तर ते keyword stuffing म्हणतात. यामुळे ब्लॉग वाचायला कठीण होतो आणि गूगलला हे चुकीचे वाटू शकते. त्यामुळे तुमचा ब्लॉग रँक न होण्याचा धोका असतो.
नेहमी लक्षात ठेवा — ब्लॉग तुम्ही माणसांसाठी लिहीत आहात, सर्च इंजिनसाठी नव्हे. कीवर्ड नैसर्गिकपणे वापरा. थोडे शॉर्ट आणि थोडे लाँग-टेल कीवर्ड एकत्र वापरा. वाचकांना उपयोग होईल असा लेख लिहा.
निष्कर्ष
ब्लॉग लिहिणं म्हणजे फक्त माहिती देणं नाही, तर वाचक काय शोधत आहे हे समजून त्यांना योग्य उत्तर देणं असतं. कीवर्ड निवडताना तुमचा लेख कोणासाठी आहे हे लक्षात घेणं महत्त्वाचं आहे. विचारपूर्वक निवडलेले कीवर्ड तुमचं लेखन अधिक प्रभावी करतात.
कीवर्ड ही केवळ तांत्रिक गोष्ट नाही, ती वाचक आणि तुमच्यातला दुवा आहे. जर हा दुवा योग्य असेल, तर तुमचा ब्लॉग अधिक लोकांपर्यंत पोहोचतो. म्हणून कीवर्ड वापरताना समजूतदारपणा आणि सराव दोन्ही लागतो.
